Czy Grzegorz XVI był katolickim papieżem?

W roku 1799 Mauro Cappellari, późniejszy Grzegorz XVI, opublikował książkę pt. Triumf Stolicy Świętej i Kościoła przeciwko atakowi nowatorów (Trionfo della Santa Sede e della Chiesa contro gli assalti dei novatori). Praca ta, początkowo mało komu znana, stała się głośna i popularna dopiero po wyborze Cappellariego na konklawe w 1831, gdy natychmiast została przetłumaczona na niemiecki (1832), francuski (1833) i hiszpański (1834), stając się wielkim hitem wydawniczym. Sam jej autor, już jako Grzegorz XVI, miał rzec, że „kiedyś nikt nie mówił o mojej książce, nawet moi bracia klasztorni. Ale odkąd zostałem papieżem, to wszyscy ludzie nagle zaczęli zgodnie twierdzić, że to jest wybitne dzieło” (cyt. za: U. Horst, Unfehlbarkeit und Geschichte, Mainz 1982, s. 80).

W pracy tej Cappellari pisze m.in. o monarchicznym ustroju Kościoła, prymacie oraz nieomylności papieskiej, potępia błędy gallikanów. Nas tutaj interesuje kwestia nieomylności papieża.

Wolność religijna potępiona przez papieży

Pius VI. Quod aliquantulum, list z 10 marca 1791 r. do francuskich biskupów zgromadzenia narodowego:

Koniecznym skutkiem Konstytucji uchwalonej przez zgromadzenie jest unicestwienie religii katolickiej, a, wraz z nią, posłuszeństwa należnego królom. W tym celu ustanowiono, jako prawo człowieka w społeczeństwie, tę wolność absolutną, która nie tylko zapewnia prawo nieingerowania w czyjeś poglądy religijne, ale ponadto przyznaje swobodę bezkarnego myślenia, mówienia, pisania, a nawet drukowania w sprawach religijnych wszystkiego, co najbardziej nieskrępowana wyobraźnia może podsunąć. Skandaliczne prawo, które niemniej jednak zgromadzeniu wydawało się być skutkiem naturalnej równości i wolności wszystkich ludzi. Ale cóż może być bardziej bezsensownego, niż ustanowienie tej równości między ludźmi i tej nieskrępowanej wolności, która zdaje się hamować działanie rozumu, najcenniejszego daru natury danego człowiekowi, i jedynej rzeczy, która odróżnia go od zwierząt?