Komunia duchowa

Z Książki x. Naskręckiego – Życie Nadprzyrodzone, Warszawa 1936 (DvJu)

„Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł pod dach mój, ale rzeknij tylko słowo, a uzdrowion będzie sługa mój. (Mt., 8, 8)

Znane są nam wszystkim te słowa setnika rzymskiego z Kafarnaum; słowa pełne głębokiej pokory i wiary! Słyszał setnik o cudach P. Jezusa; więc udaje się Doń z prośbą, by mu uzdrowił sparaliżowanego sługę; P. Jezus ofiaruje mu Swą pomoc, mówiąc: „Ja przyjdę i uzdrowię go”. A na to setnik odpowiada: „Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł pod dach mój, ale rzeknij tylko słowo, a uzdrowion będzie sługa mój”. I w nagrodę za swą pokorę i wiarę, tejże chwili otrzymał to o co prosił: „I uzdrowion jest sługa onej godziny“. (Mt. 8, 5—13).

I my, drodzy moi, powtarzamy te same słowa setnika: „Panie, nie jestem godzien”, ilekroć razy mamy przyjąć Komunię św.; a wyznajemy przez nie nietylko swą niegodność na przyjęcie P. Jezusa do swego serca, ale nadto okazujemy swą wiarę, że Jezus i bez wstępowania do nas rzeczywistego, w Najśw. Sakramencie, bo samą Boską Swą wolą, może naszą duszę uzdrowić, poświęcić i zbawić; innymi słowy, że możemy stać się uczestnikami bardzo obfitych łask P. Jezusa, łącząc się z Nim nawet duchowo.

I o tym właśnie duchowym łączeniu się z Jezusem czyli o Komunii duchowej mówić będziemy: 1) jak Ona jest pożyteczną, 2) jak Ją odprawiać należy.

Chociaż nauka ta głównie ma znaczenie dla dusz pobożniejszych, które już szczerze kochają Jezusa i usilnie pracują nad swoim zbawieniem; jednak mam nadzieję, że i dusze zobojętniałe, dla których przystępowanie do Sakramentu św. wydaje się zbyt wielkim ciężarem, że i one skorzystają z nauki i większą się zagrzeją miłością do Przenajświętszego Sakramentu.

I.

W trojaki sposób, drodzy moi, może się chrześcijanin komunikować: a) jeśli przystępuje do Komunii św. godnie, w stanie łaski, to komunikuje i sakramentalnie, t. j przyjmuje Najśw. Sakrament, i duchowo, t. j. na pożytek duszy swojej; b) jeśli broń Boże, odważy się się przystąpić do Stołu Pańskiego, mając grzech ciężki na duszy, to komunikuje już tylko sakramentalnie, przyjmuje bowiem Najśw. Sakrament, w którym prawdziwie jest obecny P. Jezus, ale przyjmuje Go niegodnie i niepożytecznie! c) wreszcie, jeśli nie przyjmuje wcale Najśw. Sakramentu, ale pchany uczuciem miłości, ma gorące pragnienie połączenia się z Jezusem, w tym Sakramencie obecnym, i wyobraża sobie w duchu, jakoby Go rzeczywiście w Komunii przyjmował, wówczas komunikuje tylko duchowo.

Jak dziecko na obczyźnie tęskni za ukochanymi rodzicami, i myślą i sercem do nich się przenosi, jak chory, złożony ciężką niemocą, pożąda z niecierpliwością przybycia lekarza, aby ulżył jego cierpieniom, jak zostający w wielkiej potrzebie pragnie zjawienia się dobroczyńcy, który już nieraz z podobnej biedy wybawiał, podobnież, taką tęsknotą, pragnieniem i pożądaniem jest Komunia duchowa dla duszy, która w Jezusie widzi swego najmilszego Ojca, Brata, Przyjaciela, najlepszego Lekarza, hojnego nad wyraz Dobroczyńcę!

Istotą Komunii duchowej (jak mówi św. Alfons Lig.) jest akt miłości i pragnienia; miłość to ciągnie i pcha duszę do Jezusa, tak iż ona koniecznie pragnie być z Nim razem!

I patrzmy, jakie zbawienne pożytki sprowadza taka Komunia na duszę.

1) Oto najpierw Komunia duchowa jest najlepszym przygotowaniem do Komunii prawdziwej.

Jak w życiu codziennym, z tym większym apetytem zabieramy się do jedzenia, im bardziej czujemy się głodni, — podobnież i w życiu duchowym: z tym większym przejęciem i gorącością będziemy przyjmować Jezusa, w Najśw. Sakramencie utajonego, im bardziej Go pragnąć będziemy; a to pragnienie właśnie ma miejsce w Komunii duchownej, przez częstą taką Komunię najwięcej się ono podnieca.

A oprócz pragnienia, przy Komunii duchowej; wzbudzamy i inne akty, podobne do tych, jakie są konieczne przy Komunii Sakramentalnej. Tak samo więc,, jak żołnierz przez ciągłe ćwiczenie się wielkiej nabiera wprawy w robieniu bronią, tak i my przez ciągłe Komunie duchowe, coraz większej będziemy nabierali biegłości w wzbudzaniu owych uczuć i aktów, a tak i nasze sakramentalne Komunie będą się stawały coraz godniejszymi, i będą sprowadzały coraz większe na nas łaski.

Dlatego też pisarze duchowni, bardzo polecają Komunię duchową, przed przyjęciem prawdziwej Komunii św. Błogosławiony Piotr Faber zwykł był mawiać, że kto pragnie z prawdziwą miłością przyjąć P. Jezusa w Najsw. Sakramencie, powinien przynajmniej raz na dzień komunikować duchowo.

2) Powtóre, Komunia duchowa najlepszym jest dziękczynieniem po Sakramentalnej Komunii, i najpewniejszym środkiem do zachowania łask w Niej otrzymanych. Jak bowiem, gdy się zapomni zamknąć piec lub się otworzy drzwi i okna, ciepło wnet ucieknie, tak się też zwykle dzieje i z owym ciepłem, z owymi błogimi skutkami, jakie rodzi dobra Komunia, jeśli się o Niej mało pamięta; tylko częsta pamięć o przyjętej Komunii św. zamyka szczelnie serce przed zimnem, jakie w świecie panuje, i nie pozwala, aby wiatry rostargnień i ponęt światowych doń dotarły i z niego ono dobroczynne ciepło miłości Bożej wyrugowały.

A pamięć ta najskuteczniej się utrzymuje właśnie przez Komunię duchową: przez nią ten ogień miłości Bożej, który się w Komunii Sakramentalnej zapala, na nowo się rozżarza, i utrzymuje; przez nią utwierdzamy się w naszych dobrych postanowieniach, przez nią ponownie przywołujemy P. Jezusa do swego serca, i tak niejako przynaglamy Go, aby już zawsze z nami pozostawał.

3) Lecz i tu nie koniec pożytkom, jakie z Komunii duchowej wynikają. Jak Sam Jezus zapewnił w objawieniu Św. Joannie od krzyża, przy Komunii duchowej można otrzymać podobne łaski, jak przez Komunię Sakramentalną więc: słabnąć będą namiętności i skłonności zdrożne; dusza coraz większą odczuwać będzie odrazę przed grzechem, a natomiast będzie nabierała coraz większej ochoty i siły do dobrego; i tak niestrudzenie będzie zdążała do niebieskiej ojczyzny, stając się coraz piękniejszą w oczach Bożych!

Z tego jednak co powiedziałem, nie wolno wnosić, że Komunia duchowa, będąc tak skuteczną, może już zwolnić od Sakramentalnej. Rozkaz bowiem P. Jezusa zawsze zostaje ten sam: „Kto pożywa Ciała mego… we Mnie mieszka, a Ja w nim… Jeślibyście nie jedli Ciała Syna Człowieczego… nie będziecie mieć żywota w sobie” (Jan 6, 54, 57). Nie do tego więc ma służyć Komunia duchowa, abyśmy zobojętnieli, zleniwieli do Komunii Sakramentalnej, lecz owszem, abyśmy tym częściej, godniej i skuteczniej Ją przyjmowali.

Dla tych tylko Komunia duchowa może zastąpić prawdziwą Komunię św., którzy szczerze pragną często przystępować do Stołu Pańskiego, a nie mają do tego sposobności, bo albo mieszkają zbyt daleko od kościoła, albo są w takiej służbie, która bardzo rzadko pozwała być w kościele, albo będąc chorzy, starzy, nie mogą domu opuścić, ani też kapłana często do siebie prosić. I jeżeli takie dusze z gorącą miłością Komunię duchową odprawiają, więcej nawet mogą łask otrzymać, niż ci, co z oziębłością i niedbalstwem do Stołu Pańskiego się zbliżają.

II.

Ale, żeby to duchowe komunikowanie było prawdziwie skutecznym, trzeba się starać odprawić je jaknajlepiej. Dlatego podam kilka w tym względzie wskazówek.

1) Nasamprzód winniśmy zbadać wnętrze swoje, czy jesteśmy w stanie łaski. Musimy ją koniecznie posiadać, jeśli chcemy podobać się Jezusowi, i żądać od Niego, aby w naszym sercu zagościł.

Gdybyśmy więc poczuwali się do grzechu śmiertelnego, musielibyśmy wpierw wzbudzić w sobie akt żalu doskonałego, i mieć mocną wolę spowiadać się jaknajrychlej, aby tym sposobem oczyścić się z ciężkich grzechów. Co zaś do mniejszych uchybień, to wypada je wówczas również obżałować serdecznie; żal więc ma być niejako duchową spowiedzią przed przyjęciem Komunii duchowej.

2) Następnie, wzbudzajmy w sercu mniej więcej te same uczucia, jakie zwykliśmy wzbudzać, gdy naprawdę do Stołu Pańskiego się zbliżamy.

Więc: wpatrując się oczyma duszy w Najśw. Sakrament, przejmijmy się żywą wiarą, że w Nim Jezus Zbawiciel, pod postacią chleba, prawdziwie jest obecny; oddajmy zatem Mu cześć najgłębszą, a czując swą niegodność, upokorzmy się przed Jego Boskim Majestatem, ufając zarazem w nieprzebrane Jego miłosierdzie.

A potem, oświadczmy Jezusowi, że Co kochamy nade wszystko, i pragniemy Go mieć w sercu swoim i poprośmy Go serdecznie, aby choć w duchowy sposób raczył do nas wstąpić… I zamknąwszy oczy, wyobraźmy sobie, jak gdybyśmy się rzeczywiście komunikowali… A Jezus, który wszystko widzi, słyszy i wie, co się w sercu naszym dzieje, (choćbyśmy słowa ustami nie wymówili), mile przyjmie to nasze zaproszenie, przyjdzie i zamieszka w sercu naszym.

A tak, złączywszy się duchowo z Jezusem, jeszcze chwilkę poświęćmy, aby Mu podziękować za Jego miłosierne nawiedzenie, i prośby Mu swoje i potrzeby przełożyć. I w końcu ofiarujmy Jezusowi swe serce, ale całkowicie i zupełnie, bo oto On nas prosi: „Synu, daj mi serce swoje”; ofiarujmy Mu więc każdą chwilę życia swego, każdą pracę, którą podejmiemy, każde cierpienie, które poniesiemy, nawet boleści konania, słowem w życiu, cierpieniach, i śmierci pragnijmy należeć zawsze do Jezusa!

I nie myślmy, że na to trzeba dużo czasu; jeśli się go niema, to te akty mogą być jak najkrótsze. Św. Alfons Lig. taką między innymi poleca modlitwę ku odprawieniu komunii duchowej: „O Jezu wierzę żeś jest obecny w Najśw. Sakramencie! Miłuję Cię i pragnę Ciebie! Przyjdź do mojej duszy! Z Tobą się jednoczę, i proszę: Nie opuszczaj mnie nigdy!”

Przy dobrej woli nie trudno podobną modlitewkę sobie ułożyć! Dla duszy szczerze miłującej Jezusa, każda nawet myśl o Nim i pragnienie, by z Nim razem być, już będzie Komunią duchową!

3) I zauważmy jeszcze, że taką Komunię duchową możemy odprawić gdzie chcemy i kiedy chcemy; czy w domu, czy na polu, czy wśród pracy, czy odpoczynku, czy we dnie, czy w nocy, słowem każdego czasu i na każdym miejscu.

Jednak dwie są osobliwe chwile, w których nie powinniśmy Komunii duchowej zaniedbywać: nawiedzając Najśw. Sakrament i słuchając Mszy Świętej. Gdy więc kto jest w kościele, choćby mimochodem, wówczas ma Jezusa tak bliziutko przy sobie: i zaprawdę, chyba trzeba nie mieć serca, żeby nie pragnąć, aby ten Jezus przynajmniej duchowym sposobem do serca przyszedł i ubogacił je łaską Swoją!

A co do Mszy św., to winniśmy wiedzieć, że życzeniem Katol. Kościoła jest, aby (jak to za pierwszych czasów chrześcijaństwa bywało) wszyscy wierni, podczas Niej komunikowali; jeżeli bowiem razem z kapłanem Mszę św. ofiarują, razem z nim też Ciało Jezusowe pożywać powinni; ponieważ zaś nie wszyscy to czynić mogą, niechże wszyscy komunikują przynajmniej duchowo!

*

Świętobliwej zakonnicy, Paulinie Marasca, która często prawdziwie się komunikowała, ale częściej jeszcze duchowym sposobem, pokazał pewnego razu Pan Jezus dwa naczynia, jedno złote, a drugie srebrne, i powiedział, że w złotem przechowują się jej Komunie Sakramentalne a w srebrnym duchowe. Czyż przez to nie dał poznać, jak Komunie duchowe są Mu miłe, jak wielką mają dla nieba wartość?

Co więcej! nieraz w cudowny sposób wynagradzał Zbawiciel niektóre ś. dusze, które gorąco pragnęły przyjąć Najśw. Sakrament, a nie miały do tego możności, jak to było ze św. Katarzyną Sen., Ś. Juljaną Falconieri, Ś. Ludwiką, Ś. Bernardem, Ś. Stanisławem Kostką, Ś. Krescencją, i innymi. Komunie ich duchowe cudownie przemieniały się w prawdziwe, Najśw. Sakrament cudownie do ich serc się przedostawał!

Nie lekceważmy przeto, bracia drodzy Komunii duchowej, kiedy Ona tak miłą jest Bogu, tak dla nas pożyteczną, a przy tym tak łatwą i dostępną! Wszak łask i dobrodziejstw Bożych nigdy za dużo! „Kto Komunię duchową sobie lekceważy (powiada św. Teresa) tym samem pokazuje, że mu brak żywej wiary, że nie posiada gorącej miłości dla P. Jezusa”. Ćwiczmy się raczej w takiej Komunii i praktykujmy Ją, podług danych dziś wskazówek, a na pewno odnajdziemy Jezusa tam, gdzie już ustanie wszelkie pragnienie, gdzie już Jezus odda się nam cały, i odpłacać nam będzie za naszą miłość Swoją Boską miłością po wszystkie wieki.

Amen.