w Dogmatyka 953 słów

Nieomylny urząd nauczycielski Kościoła, cz. V: Podmiot nieomylności. Nieomylność biskupów.

Ks. Sieniatycki, Apologetyka czyli dogmatyka fundamentalna, Kraków, 1932; str. 287-288

Podmiotem nieomylności są: 1. Papież sam, jako głowa i najwyższy nauczyciel Kościoła. 2. Biskupi wraz z papieżem, jako ciało nauczających pasterzy ze swą głową.

Nieomylność biskupów

Chrystus nie tylko samemu Piotrowi osobno i jego następcom, ale i innym Apostołom razem z Piotrem i następcom Apostołów razem z następcami Piotra, papieżami, jako jednemu ciału nauczającemu dał dar nieomylności. Następcami Apostołów są biskupi. Więc biskupi razem z Ojcem św. jako jedno ciało nauczające są nieomylni. Biskupi spełniają swój urząd nauczycielski w podwójny sposób: w sposób uroczysty, gdy zgromadzeni na Soborze powszechnym wydają orzeczenia dogmatyczne i w sposób zwyczajny, nauczając w swych diecezjach wiernych.

I. Biskupi zgromadzeni na Sobór powszechny są razem z Ojcem św. w nauczaniu prawd wiary i obyczajów nieomylni.

Razem z Ojcem św. gdyż episkopat tylko z Ojcem św. na czele, nie zaś sam episkopat, jest podmiotem władzy nauczania w Kościele. A zatem ta definicja Soboru będzie nieomylna, która została powzięta przez papieża i przynajmniej przez część biskupów. Nie musi to być większość biskupów Soboru, może być i mniejszość, byle do niej papież się przyłączył. A przeciwnie, definicja przez jakąkolwiek większość biskupów uchwalona nie miałaby ważności i nieomylności, gdyby papież się jej sprzeciwił.

1. De fide. Jakkolwiek nauka o nieomylności biskupów, na Soborze powszechnym zgromadzonych nigdy nie była wyraźnie zdefiniowana, to przecież jest dogmatem wiary.

a) Sobory powszechne zawsze sobie implicite przypisywały nieomylność, potępiając bezwzględnie i definitywnie wszelki rodzaj herezji.

b) Sobór Watyk. definiuje: „Wiarą boską i katolicką to wszystko należy wierzyć, co jest zawarte w słowie bożym pisanym lub podanym (traditio) i przez Kościół czyto uroczystym sądem (solemni iuditio), czyto zwyczajnym i uniwersalnym nauczaniem, jako przez Boga objawione, do wierzenia jest podane“ (Denz. 1792).

2. Pismo św. Pan Jezus wysyłając Apostołów, by nauczali wszystkie narody obiecał im swą przy tym obecność „po wszystkie dni aż do skończenia świata“ (Mat. 28. 19). Obiecuje im przysłać Ducha św., który „będzie z nimi mieszkał na wieki” (Io. 14. 16); mówi, że po otrzymaniu Ducha św. będą mu świadkami aż na kraj ziemi (Act. 1. 5). Obietnice te dowodzą, jak w swoim miejscu wykazaliśmy (str. 268), co zresztą samo przez się jest widoczne, iż apostołowie i ich następcy biskupi katoliccy, będą w nauczaniu nieomylnymi. Nauczanie przez ogłoszenie definicji dogmatycznych przez biskupów, pod przewodnictwem papieża na sobór zgromadzonych, jest najpełniejszą i najuroczystszą formą nauczania. Więc biskupi, ogłaszając definicje dogmatyczne na Soborze powszechnym są nieomylni.

3. Ojcowie. Św. Atanazy o uchwałach dogmatycznych Soboru Nicejskiego przeciw Arjanom mówi: „Słowo Pana wypowiedziane przez powszechny Sobór w Nicei trwa na wieki” (ep. ad Afric. episc. 2). Św. Ambroży oświadcza że od uchwał Soboru Nic. „nie oddzieli go ani śmierć ani miecz” (ep. 21. 14). Św. Grzegorz W.: „Wyznaję, że jak cztery księgi ewangelii, tak cztery (pierwsze) Sobory przyjmuję i czczę” (epistular. 1. ep. 25).

II. Biskupi jako jedno ciało nauczycielskie, w codziennym w swych diecezjach nauczaniu prawd wiary i obyczajów zgodni, są nieomylni.

Rozchodzi się tutaj o cały episkopat, jako jedno ciało moralne, którego członkowie, poszczególni biskupi katoliccy, rozprószeni po całym świecie, nauczają, każdy w swej diecezji, nauki Chrystusowej. Otóż jeśli w tym nauczaniu prawd wiary i obyczajów są zgodni i papież się ich nauce nie sprzeciwia, są nieomylni. Rozumie się tutaj całość episkopatu moralna nie fizyczna t. j. musi być jedność w nauczaniu danej prawdy tylu członków episkopatu, żeby można powiedzieć, iż reprezentują cały Kościół. Jeden lub drugi biskup, mógłby, ponieważ każdy biskup z osobna nie jest nieomylny, od prawdy odstąpić, ale nie całość episkopatu.

Zgodność episkopatu w nauczaniu objawia się:

  1. w aprobowanych przez biskupów katechizmach, książkach do modlitwy, do nauczania religji;
  2. w kazaniach głoszonych pod kontrolą biskupów;
  3. w listach pasterskich biskupów;
  4. w dekretach synodów diecezjalnych, prowincjalnych.

1. De fide. Nauka o nieomylności ciała biskupów nauczających po całym świecie, w swych diecezjach, nie była nigdy wyraźnie zdefiniowana, mimo to jest dogmatem wiary przez wzgląd na przytoczoną powyżej konstytucję Soboru Wat. (Denz. 1792).

2. Pismo św. Chrystus obiecując swą obecność apostołom i ich następcom, biskupom katol., gdy będą nauczać po wszystkie dni aż do skończenia świata, tym samem nie ograniczył jej tylko do nauczania na Soborach powszechnych, lecz objął nią każde ich nauczanie. A zatem biskupi katoliccy są nieomylni także w codziennym nauczaniu prawd Chrystusowych.

3. Świadectwo historii. Kościół, jak świadczy historia, zawsze w codziennym nauczaniu głosił prawdy Chrystusowe i potępiał herezje. Tak było zwyczajnie w trzech pierwszych wiekach chrześcijaństwa, gdy z powodu ówczesnych stosunków nie mogły być synody odprawiane. Ale i potem tak samo postępował potępiając n. p. herezje Pelagjusza, Berengara, Jansenistów. Także często odrzucał odwoływania się potępionych heretyków do powszechnego Soboru.

Dodaj komentarz